Cebula zwyczajna

Rośliny przyprawowe

Cebula to zwyczajowa nazwa warzywa należącego do rodziny amarylkowatych. Roślina dwuletnia, rzadziej bylina. Prawidłowa nazwa botaniczna to czosnek cebula, jest to bowiem gatunek należący do rodzaju czosnek. W użyciu jest jednak głównie nazwa cebula. Inne używane nazwy to: cebula ogrodowa, cebula zwyczajna, dymka, skulibaba.

Łodyga jest bardzo skrócona. Kwiatostany wynoszone są w górę na dętych głąbikach, bardzo podobnych do liści. Głąbiki nad cebulą przechodzą przez tzw. łodygę pozorną, czyli rurkę tworzoną przez zwinięte i skrócone liście asymilacyjne. Liście częścią jadalną cebuli są mięsiste pochwy liściowe tworzące w dolnej części rośliny cebulę – organ spichrzowy. Z cebuli wyrastają także liście asymilacyjne – zielone, obłe i dęte. Są one rzadziej spożywane – jako zamiennik liści szczypiorku.

Obecnie cebula nie występuje już w stanie dzikim, jako warzywo natomiast uprawiana jest niemal we wszystkich krajach. Pochodzi prawdopodobnie z Azji Środkowej, uprawiana jest od bardzo dawna.

W roślinie, a w szczególności w cebuli występują olejki lotne, m.in. dwusiarczek alilo-propylowy o charakterystycznym zapachu oraz inne siarczki i związki alkilowe. Oprócz substancji podanych w tabeli powyżej występują ponadto: enzymy, saponiny, flawonoidy (izoramnetyna, kwercetyna), pektyna, sole krzemu. Cebula ma silne właściwości fitoncydowe, stąd szeroko wykorzystywana jest w medycynie ludowej i fitoterapii. W leczeniu wykorzystuje się całe świeże cebule, liście oraz sok. Dla celów leczniczych można wykorzystywać cebulę przez cały jej okres wegetacyjny.

Działanie: dezynfekujące, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, moczopędne, poprawiające przemianę materii, wykrztuśne.

Cebula zawiera enzym LFS, który po zmieszaniu z zawierającymi siarkę kwasami sulfonowymi przekształca je w lakrymator LF. Lakrymator samorzutnie przekształca się w 1- sulfinylopropan, który wydzielony do powietrza przy krojeniu cebuli podrażnia śluzówkę oczu, a to powoduje łzawienie.

Wewnątrz komórek cebuli znajdują się prekursory kwasu sulfenowego, które po uszkodzeniu komórek i zetknięciu z obecnymi w wakuolach cząsteczkami alliiny tworzą lotną substancję drażniącą oczy.

Rośliny przyprawowe
Zapaliczka cuchnąca

Zapaliczka cuchnąca, zakrzewka cuchnąca, asant cuchnący, asafetyda to gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Występuje na piaszczystych i kamienistych pustyniach w północnych rejonach Indii, w Iranie i Afganistanie, niekiedy jest uprawiana w południowej Europie. W górnej części rozłożysta, do 1-1,5 m wysokości i intensywnej, niemiłej woni. Grubość łodygi dochodzi do 8 cm …

Rośliny przyprawowe
Wrotycz pospolity

Wrotycz pospolity to gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w całej Europie i na obszarach Azji o umiarkowanym klimacie. Rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie poza tym obszarem. W Polsce jest gatunkiem pospolitym. Bylina, występuje pospolicie przy drogach, na miedzach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych. Roślina łatwa w uprawie, w Polsce całkowicie …

Rośliny przyprawowe
Wanilia płaskolistna

Wanilia płaskolistna to gatunek pnącza z rodziny storczykowatych. Występuje w stanie dzikim w lasach tropikalnych w Ameryce Południowej i Środkowej. Liana osiągająca 10 do 15 m długości. Wanilia jest epifitem korzystającym ze składników pokarmowych znajdujących się w obumarłych pniach i konarach drzew, które służą jej za podpory. Dawniej wanilię uprawiano …