Cebula zwyczajna
- By :
- Category : Rośliny przyprawowe
- Tags: świeże cebule

Cebula to zwyczajowa nazwa warzywa należącego do rodziny amarylkowatych. Roślina dwuletnia, rzadziej bylina. Prawidłowa nazwa botaniczna to czosnek cebula, jest to bowiem gatunek należący do rodzaju czosnek. W użyciu jest jednak głównie nazwa cebula. Inne używane nazwy to: cebula ogrodowa, cebula zwyczajna, dymka, skulibaba.
Łodyga jest bardzo skrócona. Kwiatostany wynoszone są w górę na dętych głąbikach, bardzo podobnych do liści. Głąbiki nad cebulą przechodzą przez tzw. łodygę pozorną, czyli rurkę tworzoną przez zwinięte i skrócone liście asymilacyjne. Liście częścią jadalną cebuli są mięsiste pochwy liściowe tworzące w dolnej części rośliny cebulę – organ spichrzowy. Z cebuli wyrastają także liście asymilacyjne – zielone, obłe i dęte. Są one rzadziej spożywane – jako zamiennik liści szczypiorku.
Obecnie cebula nie występuje już w stanie dzikim, jako warzywo natomiast uprawiana jest niemal we wszystkich krajach. Pochodzi prawdopodobnie z Azji Środkowej, uprawiana jest od bardzo dawna.
W roślinie, a w szczególności w cebuli występują olejki lotne, m.in. dwusiarczek alilo-propylowy o charakterystycznym zapachu oraz inne siarczki i związki alkilowe. Oprócz substancji podanych w tabeli powyżej występują ponadto: enzymy, saponiny, flawonoidy (izoramnetyna, kwercetyna), pektyna, sole krzemu. Cebula ma silne właściwości fitoncydowe, stąd szeroko wykorzystywana jest w medycynie ludowej i fitoterapii. W leczeniu wykorzystuje się całe świeże cebule, liście oraz sok. Dla celów leczniczych można wykorzystywać cebulę przez cały jej okres wegetacyjny.
Działanie: dezynfekujące, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, moczopędne, poprawiające przemianę materii, wykrztuśne.
Cebula zawiera enzym LFS, który po zmieszaniu z zawierającymi siarkę kwasami sulfonowymi przekształca je w lakrymator LF. Lakrymator samorzutnie przekształca się w 1- sulfinylopropan, który wydzielony do powietrza przy krojeniu cebuli podrażnia śluzówkę oczu, a to powoduje łzawienie.
Wewnątrz komórek cebuli znajdują się prekursory kwasu sulfenowego, które po uszkodzeniu komórek i zetknięciu z obecnymi w wakuolach cząsteczkami alliiny tworzą lotną substancję drażniącą oczy.