Jałowiec pospolity
- By :
- Category : Rośliny przyprawowe
- Tags: pobudzanie apetytu

Jałowiec pospolity to gatunek zawsze zielonego krzewu, rzadko niskiego drzewa, należący do rodziny cyprysowatych. Występuje na półkuli północnej od obszaru okołobiegunowego po góry południowej Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce jest to gatunek rozpowszechniony. Rośnie na bardzo różnych siedliskach – od bagien, poprzez lasy, po murawy, odłogi i tereny skaliste. Jest to też gatunek bardzo zmienny – euroazjatycka odmiana typowa osiąga do kilkunastu metrów wysokości, podczas gdy pozostałe odmiany płożą się lub podnoszą, osiągając niewielką wysokość. Wykorzystywany jest m.in. jako roślina lecznicza, jadalna, olejkodajna, barwierska. Często uprawiany jest jako krzew ozdobny. W środowisku naturalnym odgrywa istotną rolę biocenotyczną.
Roślina jadalna:
Szyszkojagody: Szyszkojagody jałowca są cenione w kuchni ze względu na korzenny, żywiczny i gorzkawosłodki smak oraz balsamiczny aromat, a także z powodu pobudzania apetytu. Są zbyt gorzkie, by zjadać je na surowo i w kuchni wykorzystywane są tylko suszone. Aby uwolnić aromat, zwykle zgniata się je przed użyciem. Najbardziej aromatyczne są najmniejsze szyszkojagody, przy czym szczególnie cenione są te pochodzące z Włoch. Zalecane są zwłaszcza do przyprawiania potraw ciężkostrawnych, tłustych i powodujących wzdęcia. Stosuje się je do mięs, sosów, marynat, nadzień i pasztetów. Są stosowane także jako dodatek do kapusty, także kiszonej, oraz buraków ćwikłowych, często dodawane są do bigosu. Wraz z kolendrą używane są do peklowania mięsa. Zmielone szyszkojagody wchodzą w skład różnych mieszanek przypraw. Ich aromat zaleca się łączyć z pietruszką, tymiankiem, liśćmi laurowymi i czosnkiem. W Niemczech zmielone szyszkojagody używane były jako zamiennik pieprzu.
Roślina olejkowa:
Olejek jałowcowy wyodrębniany jest w procesie destylacji z parą wodną, najczęściej z szyszkojagód zawierających do 2% olejku lotnego, rzadziej wytwarza się olejek z cetyny i drewna. Olejek jałowcowy z szyszkojagód może być rzadki lub gęsty, ma swoisty zapach i ostry, gorzki smak. Olejek z igliwia jest cieczą rzadką, żółtawą o także ostrym, ale wyraźnie odmiennym smaku i zapachu. Olejek z drewna przypomina dziegieć – jest gęsty i ciemny, ma ostry i nieprzyjemny zapach i smak.
Olejek jałowcowy ma działanie grzybobójcze i antybakteryjne, jednak nie działa znacząco na: pałeczkę ropy błękitnej, Candida albicans, gronkowca złocistego i pałeczkę okrężnicy. Zalecane jest stosowanie jałowca po leczeniu antybiotykiem zakażeń dróg moczowych, co zapobiega nawrotom zakażeń i niszczy pozostałe bakterie, odporne na antybiotyki. Wskazany jest zwłaszcza przy antybiotykoopornych zakażeniach.